First day iyon ng summer classes last year, nagkasakay kami sa dyip. Sa SLC, nang pumara ako at bumaba’y bumaba rin siya.
Sa may covered walk, nang masabayan ako ng lakad, sabi niya sa impit, alanganing boses: “Excuse me, p’wedeng magtanong?”
Swabe ang ngiting isinalubong niya nang lingunin ko, mga kalahating hakbang sa aking kaliwa. Muli, napahanga ako sa kanyang super-bagyong kagandahan. Sa mga billboard at colored na magasing kikay o pang-fashion lamang kasi ako nakakakita ng tulad niya.
Nag-bow ako, saka nag-dialog. “Pag-utusan ninyo... ano ang maipaglilingkod ko, magandang binibini?” Kasabay ng rising intonation sa dulo, hindi ko napigilang tumaas din yata pati ang mga kilay ko. Pagpapayo: bagama’t nagagawa ko itong tapat at malinis, walang bahid-malisya ibig sabihin, hindi ko ipinapayong tularan ito ng mga kabinataan. Ito’y pangit na manerismo kaya hindi dapat pamarisan.
Nag-blush tuloy siya. “Ask ko lang sana, saan dito ang Rm. TBA?”
“Transferee ka?” Late na nang maisip ko na tanong din pala ang isinagot ko. Pero mas nagulat ako nang ma-realize na ang layo ng sinabi ko sa tanong niya.
“Yap, from Manila.” Binanggit niya ang pangalan ng isang eksklusibong unibersidad na pinasukan din ni Gat Jose Rizal dantaon na ang nakararaan. Sa ngayon, tagged ito na unibersidad ng mga totoong may sinasabi sa buhay.
“Transferee din ako pero inalam ko na noong nagpaenrol ako nu’ng Sabado ang tungkol diyan. TBA stands for ‘To Be Assigned’. Ibig sabihin, ‘ala pang room assignment noong enrolment. Try mong tingnan sa mga bulletin o kaya’y itanong sa registrar kapag ‘ala pang nakapost.”
Nag-dialog din siya! “Thanks, ha? Ambait mo! Paano na lang kaya kung wala ka?”
Usyosera, para ‘yon lang!? Sounds like I’ve done something very heroic naman na. “Sa ganda mong iyan, magiging gentleman sa iyo ang kahit na sinong lalaki, miss.”
Nag-blush ulit siya.
Sa may pasilyo, lumiko siya pakanan, sa direksiyon ng registrar. Dumiretso naman ako sa library. Ganon lang, walang paalaman or what. Hindi ko naman kasi siya close para magpaalam ako or samahan pa siya. At hindi rin naman niya kasi ako close para asahang magpapaalam ako or i-demand na sasamahan pa siya. Pagtalikod, hindi ko na siya nilingon. Kung nilingon niya ako, who knows?
At hindi ko na siya naalala... katulad ng napakaraming pagkagagandang mukhang nakita ko na sa mga billboard at sa mga colored na magasing kikay o pang-fashion.
Makalilimutan ko na talaga sana siya kung hindi nga lang tuksong nakialam ang Philo 2, ang third subject ko. Minsan, grabe rin talaga kung makialam ang tadhana! And imagine, seatmates pa kami dahil alphabetical ang seating arrangement na ginawa ng aming propesor (parehong letter “R” ang umpisa ng apelyido namin). Naloko na!
Komo parehong transferee, kami ang naging immediate friends. Pagkatapos ng klase, inaya ko siya sa canteen pero kinaladkad ako pa-Midway. At iyon na ang simula...
Makuwento siya at palatanong. Pero tipid akong sumagot. Kaya kalaunan, kahit siya—Diana Rose ang pangalan niya—ang tanong nang tanong, sa halip ay mas marami akong nalaman tungkol sa kanya kaysa sa nalaman niya tungkol sa akin. Poor little princess, hindi namalayang naibuyangyang ang maraming kahinaan. Tuloy, madali ko na lamang siyang paiikutin kung gugustuhin ko at kung kakailanganin!
Kay tuling lumipas ang summer classes. Sa latter part niyon, alam ko, hindi ako manhid upang hindi maramdaman, na may pagtatangi sa akin si Diana. Hindi naman sa pagyayabang pero tatlong beses na akong kinukuhang escort ng Reyna Elena sa aming bayan. Kaso, ako’y anak-pawis. Nakapag-aaral lamang dahil sa scholarship. Sa literal na eksplanasyon ay dahop at hirap... kaya uhaw na uhaw sa tagumpay. Sino ang hahadlang sa akin patungo sa aking mga pangarap?
Second week ng first semester nang umeksena sa senaryo ang isang Angelo Lacson, 3rd year Arki. Guwapo, maporma, may kotse... mayaman. Pero kilalang tsikboy. Mr. Antipatiko ang tawag sa kanya ni Diana. Ngunit, siyempre, laging naroon ang possibility na baka magbago ang ihip ng hangin. Given those qualities, hindi imposibleng ma-fall sa kaniya, bandang huli, ang aking kaibigan.
Isang tanghaling nagrerebyu sa talipapa, sabi ni Diana: “Alam mo, ipinahula kita sa isang fortune teller na baraha ang ginagamit na medyum. Pagdating sa iyong love life, ang lumabas... alam mo?—king of aces! Inaway ko ang ale nang sabihing baka raw bakla ka!”
Muntik akong nahulog sa silyang inuupuan ko.
Bago mag-prelim exam ng first sem, ipinasya kong ligawan si Diana. Biyernes ng gabi pagkatapos ng exam nang sagutin niya ako sa harap ni Doña Francesca Villar Y Ejercito, ang kanyang lola. Hindi ko pa pala nasabi, unica hija ng mag-asawang nagmamay-ari ng malalaking negosyo sa Lungsod San Fernando ang dalaga. Ganoon kalayo ang agwat namin sa buhay!
Agosto. Isang obra-maestrang dula ng SLC Center of Culture and the Arts ang ipinalabas sa Bulwagang Padre Burgos. Nandoon kami noon ni Diana sa isa sa mga bleachers sa dakong likod ng gym.
Sa scene ng mga wailing souls, ginagap ni Diana ang mga palad ko. Nakatatakot nga kasi iyong part na iyon... at natatakot daw siya. Ngunit bago ko pa namalayan, simbilis ng isang iglap, nakayakap naman na sa akin ang dalaga! Sa sobrang gulat, muntik ko nang malimutang girlfriend ko nga pala siya at boyfriend niya ako. Pero...
Inihatid ko siya pagkatapos ng show. Sa daan, ang sabi niya sa basag, sintonadong tinig: “Bakit tuwina’y parang ang lamig-lamig mo sa akin?”
Iba ang isinagot ko. “Kung hindi kita nakilala, hindi ko mahahanap ang nawawala kong sarili... hindi makikilatis ang tunay kong ako. Salamat, Diana, nakilala kita!” Pinisil ko ang kaliwa niyang palad na noo’y kahawak kamay ko.
Ang siste, bago ako magpaalam pagkahatid sa kanya, ikinorner ako at ang sabi sa garalgal pero waring inaantok na boses: “Matagal-tagal na rin tayong mag-on pero hanggang ngayo’y hindi mo pa ako hinahalikan. I-kiss mo naman ako, o...” at siya’y pumikit. Iyong pikit ng parang nagdadasal ng taimtim o kaya’y naeengkanto sapagkat kumibot-kibot pa ang kanyang mga labi. Napasampal ako sa aking noo. Naloko na!
Hinawakan ko siya sa magkabilang balikat saka iwinagwag. “Makinig kang mabuti. Mahal kita, Diana, at wagas ang pagmamahal ko sa ‘yo. Kung iki-kiss kita, huwag ngayon at huwag dito. Tayong dalawa lamang ngayon sa apartment mo... unholy hour... mapanukso at mapanganib. Kung nanaisin mo, maaga tayo bukas, mga alas-sais ng umaga. Magkita tayo sa chapel. Doon, sa harap ng altar, igagawad ko sa ‘yo ang dalisay na halik ng wagas kong pag-ibig!”
Hulaan mo ang sumunod na eksena. Buhat kung saan, isang malutong na sampal ang dumapo sa kaliwa kong pisngi. Limang star ang nakita kong nagpaikot-ikot, mga isang dangkal ang layo mula sa pupil ng aking mga mata!
Saglit na nagdigma ang aming mga titig. Nang magbaba siya ng tingi’y tinungo niya ang pinto saka padabog na binuksan. “Kahit nahihiwatigan kong parang totoo, ayaw kong maniwala sa hula. Makalalabas ka na. Maraming thanks sa paghatid.”
Bago tuluyang magsara ang pinto, nilingon ko si Diana. Napakaganda talaga niya kahit nakalarawan sa mukha ang matinding paghihinampo. Ang hindi ko alam, sa mga susunod na araw ay lalo akong babagabagin, lalong hindi patutulugin ng napakalungkot na mukhang iyon!
Absent si Diana the following day. Ni ha o ni ho ay hindi niya sinasagot ang mga text at tawag ko. Lunch break, pinuntahan ko sa apartment ngunit wala siya roon. Second day, bandang hapon ay nag-text siya. “Plz cum 2 r resort after last period. Im xori pro pnaimbestighan kt. Knows q n lhat...ang lahat2!”
Itinuro ng isang staff ng resort ang isang dalagang nakatayo sa dalampasigan nang itanong ko kung nasaan ang kanilang Ma’am Diana. Tanawing kay ganda noong mga sandaling iyon ang papalubog na araw.
Tumikhim ako bago siya tabihan. “Andito na ako,” sabi ko kapagkuwan sa pagaw na boses pero waring ako’y hindi nag-i-exist.
So be it. Nagtatampo nga pala kasi siya at ang nagtatampo ay dapat na tahimik. Siguro, iniisip pa lamang niya ang sasabihin. Or puwede ring naisip na niya pero nire-rehearse pa sa isip kung paano iyon sasabihin nang mabisa at makabagbag-damdamin. Siguro rin, iniisip pa niya kung anong kumpas o facial expression ang gagawin niya para sa ganito o ganoong diyalogo. Ang acting ay hindi lang naman sa harap ng camera. Mahalaga rin ito lalo sa ganitong sitwasyon.
And so be it. Kasalanan ko nga rin pala kasi at ang may kasalanan ay dapat na nagpapakumbaba. Siguro, binibigyan niya lamang ako ng time para makapag-relax at makapagpahinga ng kaunti upang makapag-isip nang maayos at mabuti para hindi naman masyadong mabagbag ang aking damdamin. Siguro rin, gusto niyang handang-handa ako bago siya magsimula upang kahit papaano ay may kumpas din ako at facial expression kapag sasagutin ang ganito o ganoon niyang diyalogo. Mas maganda nga namang mag-acting kung marunong ding um-acting ang kaeksena. Sa pagitan namin, ito pa lamang ang tunay na moment.
Pero kung siya’y talagang magdadrama ulit at mananampal, hiling kong sana’y sa kanan namang pisngi padapuin ang kanyang palad. Masakit pa kasi konti ang kaliwa, may maga pa konti. At least, kapag sa kanan tatama at mamamaga rin, magba-balance na ang hugis ng aking mukha. Lalabas, medyo square nga lang! Ha-ha!
Tumikhim ulit ako at nang hindi pa rin pansinin ay nakipanood na lamang sa paglubog ng araw. Napa-wish akong wala sa loob...sana matapos ang araw na ito nang mapayapa.
Walang ano-ano’y humakbang palayo, mga tatlong hakbang, si Diana. Waring may hinahanap sa ibabaw ng mga buhangin. Then, yumuko. Pumulot ng bato, nilaro-laro saglit sa kamay, saka maya-maya’y ipinukol sa dagat. “Niloko mo ako,” pagkatapos ay litanya niya sa basag at basang tinig.
Lumapit ako sa kanya, mga tatlong hakbang. “Sasabihin ko rin sana sa iyo ang lahat sa takdang panahon, naunahan mo lang ako.” Pumulot din ako ng bato, nilaro-laro saglit sa kamay, saka ibinato sa dagat. “Pero look, hindi kita niloko. Dumating si Angelo... mayaman, kaedad mo, maboladas at guwapo. Niligawan kita para iligtas sa kaniya. Ang huling balita, iyong niligawan niya after you ay huminto na sa pag-aaral dahil buntis pero ayaw akuin ng binata.”
“Still, niloko mo ako dahil hindi mo naman talaga ako minahal, di ba?” Muli niyang himutok sa pagitan ng paghikbi.
Katulad noon sa kanyang apartment, muli kong hinawakan sa magkabilang balikat si Diana saka dahan-dahang iniharap sa akin. Kung nandoon ka, nakita mo sana kung gaano kahusay ng pagkaka-act ko niyon.
“Noong magpaalam ako sa seminaryo’y hindi ko tiniyak if babalik pa ako roon. Nang makita kita—adorable at kasamba-samba— sabi ko sa sarili ko’y ikaw ang magiging dahilan kung bakit hindi na talaga ako magpa-pari. Pero iba ang nangyari. Oo, masaya kang kasama. Napakasuwerte ko sa lahat dahil ako ang minahal mo. Pero tuwing ako’y napapag-isa at ipipikit ko ang aking mga mata, ang nakikita ko’y hindi ikaw...kundi ang king of aces... ang Hari ng mga Hari... na nakapako sa krus...at lumuluha. Diana, samantalang naging tapat ako sa Kaniya at sa aking sarili’y minahal kita ng wagas at walang pag-iimbot. Sa gitna ng iyong kahandaang magpaubaya’y wala akong ginawa sa iyo na sukat pagsisihan mo sa bandang huli. Ngayon, sabihin mo sa akin, niloko ba kita?”
Yumuko ang dalaga bago ito sabihin nang soft at malumanay. “Naging selfish ako, I’m sorry...” Pumulot uli siya ng bato saka ipinukol sa dagat. Then, ang sunod na sinabi ay tampo-tampuhan na lamang. “Sige na, oo na. Pero madaya ka pa rin. Kasi, kanina pa ako umiiyak, ayaw mo akong saluhan!”
Itinaas ko ang kanyang mukha gamit ang aking kaliwang palad upang lalong magpang-abot ang mga mata namin. Minsan, mas naipaliliwanag kasi ang isang bagay kung kasamang mangungusap ang mga mata. “Noong gabing sinagot mo ako... gabi-gabi na kitang iniiyakan. Kasi’y mahal na mahal kita ngunit kailangan kitang iwan. Ikaw ang pinakamalaking pagsubok na ibinigay Niya sa akin, Diana. Salamat sa pagmamahal at sa pang-unawa.”
Humihikbi pa rin ang dalaga. “Puwede bang yakapin kita... sa huling pagkakataon... nang walang halong malisya?”
Tumango ako. “Sige.” Then, pumasok na lamang bigla sa isip ko ang idea na ‘to. Pampalubag-loob sa kanya; act of gratitude sa akin. “Puwede bang yumakap din... sa unang pagkakataon... nang walang halong malisya?”
Tumango din siya. Habang magkayakap, dinama ko ang aking damdamin. Walang apoy sa aking puso. The feeling is, parang ang kayakap ko’y isang minamahal na kapatid na hindi makikita sa mahabang panahon. Pumikit ako. At nakita ko uli ang imahen ng king of aces, ang Hari ng mga Hari na ipinako sa krus ng mga makasalanan. Ngunit kaiba ngayon dahil Siya’y hindi lumuluha.
Ilang butil na kristal ang hindi ko napigilang lumaglag nang imulat ko ang aking mga mata. Panginoon, salamat at natapos ang araw na ito nang mapayapa!
________________________
Tumawag sa akin kahapon si Brother. Masaya niyang ibinalita na nakabalik na siya sa seminaryo at ilang taon na lamang ay magiging pari na. Kinumusta niya ang kuwento. Sabi ko, baka ngayong araw o bukas ng umaga ay mababasa na niya sa magasin.
Magkano raw pala ang danyos ng ginawa niyang pang-aabala sa tahimik na buhay ko? Sagot ko: Pre-bono. Free of charge. Dahil kaligayahan kong isulat upang maging bahagi ng panitikan ang gintong buhay-kasaysayan ng bawat Louisiano.
Ikaw ba, maganda ang kuwento ng buhay mo? William P. Nucasa
***Una na nalathala sa Liwayway Magazine
No comments:
Post a Comment